Pantanal

Eindelijk was het tijd voor een langgekoesterde droom van me: het bezoeken van de Pantanal in Brazilië. Het was dan ook één van de voornaamste redenen waarom ik mijn reis door Zuid-Amerika in Brazilië ben gestart. De Pantanal ligt voor het grootste deel in het westen van Brazilië, en voor een kleiner deel in Bolivia en Paraguay. Het is met 150.000 km² het grootste draslandgebied ter wereld. In het regenseizoen stroomt het voor ongeveer 80% over. Dat maakt het droge seizoen, van april t/m september, de beste tijd om naar de Pantanal te reizen.

De Pantanal is opgesplitst in de Noord-Pantanal en Zuid-Pantanal. Uitvalsbasis voor de Noord-Pantanal is Cuiabá en voor de Zuid-Pantanal is het Campo Grande.

Zuid-Pantanal

Hoewel de Noord-Pantanal het hoofddoel was van mijn reis naar de Pantanal, besloten we om vanuit Bonito ook een stukje van de Zuid-Pantanal mee te pakken. Daarom reden we via Miranda richting Campo Grande. Vanuit Miranda reden we zo’n 40 km richting het noorden, de Pantanal in, om vervolgens via dezelfde weg weer terug te rijden. We hebben zeer rustig gereden om de kans op het zien van wildlife zo groot mogelijk te maken. Op de weg naar het noorden zagen we onder andere de donkergrijze wouw (Ictinia plumbea), nandayparkiet (Aratinga nenday), kuifcaracara (Caracara plancus), savannebuizerd (Buteogallus meridionalis), bruinborstpurperzwaluw (Progne tapera) en maskeribis (Phimosus infuscatus).

We maakten even een tussenstop, maar bedachten ons vrij snel. Er zaten zo ontzettend veel muggen dat we weer onze auto in vluchtten om terug naar het zuiden te gaan rijden. Dit was wel maar voor zo’n 20 meter, want daar zagen we een bruinoorarassari (Pteroglossus castanotis) in de boom zitten. De muggen waren er nog steeds, maar dit was het wel waard om toch weer even een stop te maken. Het dier liet zich ontzettend goed zien. Wat een prachtige vogel!

Een stuk verder naar het zuiden zagen we een groep capibara’s (Hydrochoerus hydrochaeris) langs de weg zitten, om vervolgens de weg voor onze neus over te steken. Op de rug van één van de capibara’s zat een veetiran (Machetornis rixosa). Verder zagen we ook nog monniksparkieten (Myiopsitta monachus). Na terugkomst in Miranda reden we door naar Campo Grande, waar we onze huurauto weer inleverden.

Noord-Pantanal

Vanuit Campo Grande pakten we een nachtbus naar Cuiabá, klaar voor ons avontuur in de Noord-Pantanal! Ook in Cuiabá hebben we een auto gehuurd, en reden daarna gelijk door naar Poconé. Onderweg zagen we al verschillende interessante dieren, zoals de slakkenwouw (Rostrhamus sociabilis) en rode lepelaar (Platalea ajaja).

In Poconé hebben we één nacht overnacht. Aangezien dit plaatsje direct tegen de Transpantaneira aan ligt, gaf het ons de mogelijkheid om de volgende ochtend heel vroeg de Transpantaneira te gaan rijden.

Transpantaneira

De Transpantaneira verbindt Poconé met Porto Jofre. Dit is één van de beste plaatsen ter wereld om jaguars (Panthera onca) in het wild te zien. Dit was dan ook de voornaamste reden dat ik hier graag naartoe wilde. Uiteraard was er ook een kans op het zien van heel veel andere interessante soorten. De Transpantaneira is een 147 km lange onverharde weg, en je moet maar liefst 122 bruggen over. Deze zijn niet allemaal in de beste staat. Aangezien wij veel wildlife verwachtten onderweg, zijn we vroeg vertrokken om de hele dag de tijd te hebben om in Porto Jofre te komen.

Niet lang nadat we Poconé achter ons lieten kwamen we bij de Portal Transpantaneira. Dit is een bekende poort die echt het begin van de Transpantaneira aangeeft. Dit was een perfect moment om even wat foto’s te nemen. Dit was wel van korte duur want het begon helaas te regenen, daarom besloten we snel verder te rijden.

Op de Transpantaneira barstte het van de wildlife. We zagen ontzettend veel vogels, zoals de rosse tijgerroerdomp (Tigrisoma lineatum), jabiroe (Jabiru mycteria), chaco-chachalaca (Ortalis canicollis), roestrugmiersluiper (Formicivora rufa), kleine geelkopgier (Cathartes burrovianus), grijze ibis (Theristicus caerulescens), koerlan (Aramus guarauna), moerasbuizerd (Busarellus nigricollis), zwartrugwatertiran (Fluvicola albiventer), kuifhoenderkoet (Chauna torquata), kapreiger (Pilherodius pileatus) en nandoe (Rhea americana). Dit is al een flinke lijst, maar we zagen nog veel meer soorten. Absoluut een aanrader voor vogelliefhebbers dus!

Ook liefhebbers van zoogdieren kunnen op de Transpantaneira aan hun trekken komen. We zagen aardig wat capibara’s, een Braziliaanse cavia (Cavia aperea) en verschillende Azara’s agoeti’s (Dasyprocta azarae) en moerasherten (Blastocerus dichotomus).

Ook aan de reptielenliefhebbers is gedacht op de Transpantaneira. Het barst werkelijk van de Yacarekaaimannen (Caiman yacare). Ook zagen we een groene leguaan (Iguana iguana) en kolenbranderschildpad (Chelonoidis carbonarius).

Het laatste stuk van de Transpantaneira begon het te regenen, en dat hebben we gemerkt ook. Het was meteen zo modderig dat we continu weg slipten. Gelukkig zijn we niet vast komen te zitten en kwamen we zonder kleerscheuren aan in Porto Jofre.

Jaguar tour op Rio São Lourenço

We hadden dus al ontzettend veel gezien, en de echte tour moest nog beginnen. Zoals ik al schreef is Porto Jofre één van de beste plekken ter wereld om jaguars te zien. Wij boekten dan ook een boottocht van een hele dag op de Rio São Lourenço. We overnachtten in een tent in het Jaguar Camp. De volgende ochtend vertrokken we vroeg richting de rivier waar we in onze boot stapten. Om de kans op het zien van jaguars zo groot mogelijk te maken, hebben alle gidsen portofoons waarin ze met elkaar in contact blijven.

Na vertrokken te zijn zagen we al snel de geelstuitbuidelspreeuw (Cacicus cela), witkopgoean (Pipile cumanensis), cayenne-kievit (Vanellus cayanus), Amerikaanse reuzenijsvogel (Megaceryle torquata) en amazonetroepiaal (Icterus croconotus). Toen kwam het bericht waar we op wachtten: er was een jaguar gesignaleerd. Gelijk voeren we naar de plek waar de jaguar was gezien. Het was even zoeken, maar uiteindelijk zagen we haar zeer goed beschut in het gras liggen. We hebben een tijd gewacht tot ze in beweging zou komen. Één keer hief ze haar hoofd op maar veel meer dan dat gebeurde er niet. Toen kregen we een nieuwe melding dat er nog twee jaguars op een andere plek waren gesignaleerd. We kozen er dan ook gelijk voor om op die melding af te gaan.

Het uur dat daarop volgde was werkelijk fantastisch. We zagen in het begin twee jaguars, waarvan er één vrij snel in de bosjes verdween. De ander leek zich totaal niet druk te maken om onze aanwezigheid en liet zich uitgebreid bekijken. Hij lag in een boom en het leek bijna alsof hij voor ons aan het poseren was. We hebben hier dan ook aardig wat tijd doorgebracht. Er kwam wederom een melding binnen dat er jaguars gesignaleerd waren. We gingen gelijk op de melding af en ook hier konden we de dieren zeer goed bekijken.

Onderzoek naar jaguars

Alle jaguars in de omgeving worden al jaren gevolgd. Op basis van het vlekkenpatroon weten ze precies welke individuen wanneer en waar zijn gezien. Met onze tour werkten we dus indirect ook mee aan wetenschappelijk onderzoek. Aan het eind van de dag hadden we in totaal 7 verschillende jaguars gezien. Het gaat om de individuen Marcela (v), Rio (m), Patricia (v), Medrosa (v), Krishna (m), Kasimir (m) en Guaraci (m).

Uiteraard zagen we meer dan alleen jaguars. Ook rondom de rivier barstte het van de vogels, waaronder de groene dwergijsvogel (Chloroceryle aenea), zwaluwstaartwouw (Elanoides forficatus), zwartkapdonacobius (Donacobius atricapilla), geelsnavelkardinaal (Paroaria capitata) en grote stekelkruin (Phacellodomus ruber). Hoogtepunt voor mij was ook het zien van een groep zwarte brulapen (Alouatta caraya). Dit is een soort waarmee ik zelf in het verleden heb gewerkt, dus dat was voor mij wel speciaal.

Aan het eind van de dag kwamen we bij een strandje waar behoorlijk veel Amerikaanse schaarbekken (Rynchops niger) zaten. Ze leken duidelijk niet weg te willen van dat strandje en de reden daarvan werd snel duidelijk. Er waren verschillende kuikens te zien. Ze zaten in een gegraven kuiltje en liepen regelmatig van de ene kuil naar de andere. In een kuil waren ze meteen helemaal niet meer te zien.

Terug naar Poconé

Na nog een overnachting in Porto Jofre reden we weer vroeg terug naar Poconé. Er was weer regen voorspeld en we wilden niet het risico lopen om vast komen te zitten. Onderweg zagen we wederom enorm veel dieren. Nieuwe soorten waren onder andere de grote ani (Crotophaga major), vleermuisvalk (Falco rufigularis), roodkoptroepiaal (Amblyramphus holosericeus) en rode tiran (Pyrocephalus obscurus).

Helaas kwamen we op de terugweg wel een keer vast te zitten. We ontkwamen er dan ook niet aan om te duwen. Gelukkig konden we daarna vrij snel doorrijden en hebben we de rest van de route geen problemen gehad. Bij Poconé begon het wederom te regenen, dus we waren net op tijd geweest. Later hoorde ik dat er dezelfde dag een bus in de berm is beland nadat hij was weg geslipt.

Cuiabá

Na aankomst in Cuiabá besloot ik dat het verstandig was om enkele dagen daar te blijven, om alle indrukken te verwerken en ook de vele gemaakte foto’s te kunnen bewerken. Daarnaast bezocht ik hier het stadspark Parque Mãe Bonifácia. Hier zag ik voor mij weer een nieuwe apensoort: het zwartstaartzijdeaapje (Mico melanurus). Ook was wederom het vogelleven dik vertegenwoordigd, met soorten als de rode kroongors (Coryphospingus cucullatus), paradijsglansvogel (Galbula dea), gestreepte tiran (Myiodynastes maculatus), kaptangare (Nemosia pileata), maskermuggenvanger (Polioptila dumicola), chiririparkiet (Brotogeris chiriri) en groene ibis (Mesembrinibis cayennensis).

Hoewel de Pantanal niet goedkoop is om te bezoeken, was het zo’n enorm fantastische ervaring dat het het geld dubbel en dwars waard is geweest. Ik raad dan ook elke dierenliefhebber aan om hier absoluut een keer naartoe te gaan!

1 2 3 ►